کشت سبزی زیر پلاستیک

مقدمه
سبزی یکی از مواد غذایی مهمی است که مصرف آن برای تغذیه سالم و صحت  بدن ضروری است. با توجه به اینکه سبزیکاری معمولی در مزرعه و یا با انبار کردن و کنسرو نمودن سبزیها نمی‌توان نیازهای جامعه را در مواقع معینی از سال یعنی در زمستان و بهار برطرف نمود و اغلب در زمستان و بهار کمبودی از نظر تولید و عرضه سبزی تازه بوجود می‌آید لازم است با استفاده از امکاناتی که تکنولوژی امروز در اختیار ما قرار داده اقدام به پیش رس کردن و تولید سبزی خارج از فصل نمود.

روشهای پیش رس کردن سبزیها
پیش رس کردن سبزی در گلخانه و شاسی مطمئن‌ترین وسیله برای پیش رس کردن و حتی تولید دائمی سبزی استفاده از گلخانه است. گلخانه محیطی قابل کنترل بوده و می‌توان درتمام سال و در هر نوع آب و هوایی تولید سبزی را ادامه داد. مشکل استفاده از گلخانه یکی هزینه سنگین ساختمان آن است و دیگر اینکه تولید سبزی در گلخانه احتیاج به تخصص دارد تا بتوان از آن استفاده اقتصادی کرد.

پیش رس کردن سبزی با پوشش‌های پلاستیکی
یکی از روشهای ساده و ارزان پیشرس کردن سبزی استفاده از پوشش‌های پلاستیکی می‌باشد. پوشاندن و محافظت گیاه پس از کاشت و یا نشاء با پوشش‌های پلاستیکی نه تنها باعث رشد و نمو سریعتر گیاه می‌شود بلکه مقدار و کیفیت محصول سبزی نیز افزایش می‌یابد. نایلونهایی که برای پوشش بکار می‌روند شامل دو نوع PE (پلی اتیلن) و PVC (پلی وینیل کلرید) می‌باشد که نوع PE مناسبتر بوده و بیشتر برای پوشش بکار می‌رود و دارای دوام خوبی است بطوری که 3-1 سال می‌توان آن را مورد استفاده قرار داد.

نایلون PE می‌تواند 80 درصد نور را از خود عبور دهد و ضمنا غیر قابل نفوذ به آب و مقاوم به گرما و سرما است. نایلون PVC قابل چسباندن و جوش دادن بوده و غیرقابل نفوذ به آب و گاز است و مقاوم به درجه حرارت از 20- تا 50 + درجه سانتیگراد می‌باشد. طرز استفاده از نایلون و روشهای معمول پیش رس کردن سبزی با پوشش‌های پلاستیکی به شرح زیر می‌باشد:

پوشش‌های سطحی برای این منظور از نایلون PE بطول 12 متر استفاده می‌شود. پس از کاشت بذر و یا نشاءکاری نایلون را توسط دست و یا ماشین‌هایی که به همین منظور ساخته شده‌اند روی سطح کشت شده پهن کرده و اطراف آن را جهت استحکام با خاک می‌پوشانند. در صورت نیاز به تهویه نایلون را به فواصل معینی سوراخ می‌کنند. بدین ترتیب خاک زیر پوشش زودتر گرم شده و باعث می‌شود که بذرها زودتر سبز شده و رشد نمایند.

تونل‌های پلاستیکی توسط تونل‌های پلاستیکی می‌توان سبزیها را 5-2 هفته پیش رس کرده و کیفیت آنها را نیز افزایش داد. ساده‌ترین تونل‌ها ، تونل بسیار کوتاه یا مینی‌تونل می‌باشد که ارتفاع آن در حدود 50 سانتیمتر بوده و برای پوشش آن از نایلون PE استفاده می‌شود. برپا کردن مینی‌تونل به این صورت است که به فاصله 6-3 متر درطول تونل پایه‌های چوبی کوتاه قرار داده و توسط یک رشته سیم کلفت آنها را بهم متصل می‌کنند. برای نگهداری پوشش به فاصله هر 3 متر یک مفتول آهنی را به شکل کمان در خاک فرو برده و روی این اسکلت ساخته شده نایلون کشیده می‌شود.

برای استحکام بیشتر تونل را در جهت باد می‌سازند. علاوه بر مینی‌تونل از تونل‌های پلاستیکی کوتاه تا ارتفاع یک متر و تونل‌های بلند تا ارتفاع 2 متر برای پیش رس کردن سبزی استفاده می‌کنند. برای برپا کردن تونل بفاصله هر 3 متر 2 عدد مفتول آهنی یکی در زیر و دیگری در روی پوشش نایلون در زمین فرو می‌برند و پوشش نایلونی در بین این دو کمان آهنی کشیده و محکم قرار می‌گیرد و در انتهای تونل نیز بسته می‌شود.

سبزیهایی که می‌توان پیش رس کرد؟
در برنامه پیشرس کردن باید نیازهای بازار را مورد توجه قرار داد و سبزیهایی را پیشرس نمود که بعنوان سبزی تازه و خارج از فصل مورد تقاضا می‌باشند. گوجه فرنگی ، خیار ، کاهو ، لوبیاسبز ، فلفل دلمه‌ای ، تربچه ، کرفس و مارچوبه سبزیهایی هستند که بعنوان سبزیهای تازه و نوبرانه اهمیت زیادی دارند.

برداشتن پوشش
برداشتن پوشش‌های نایلونی باید به تدریج و با احتیاط انجام گیرد یعنی گیاهان زیر پوشش را باید تدریجا به هوای بیرون عادت داد و این کار در شرایط ابری بودن هوا و درجه حرارت متوسط بخوبی امکان‌پذیر است.